Yeniyetmələr getdikcə sağlam qidalardan uzaqlaşır - ÜST-dən XƏBƏRDARLIQ
Avropadakı yeniyetmələrin sağlam qidalanma vərdişlərini mənimsəmə ehtimalı getdikcə azalır və öz pəhrizlərində “sağlam olmayan seçimlər” etmək ehtimalı artır. Bu yaş qrupunda olan hər beş nəfərdən yalnız ikisi (38%) hər gün meyvə və tərəvəz yeyir, yarıdan çoxu (oğlanların 56%-i və qızların 51%-i) isə ümumiyyətlə yemir.
Redaktor.az xəbər verir ki, bu barədə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) Avropa Ofisi müxtəlif gəlir səviyyələri olan ailələrdən olan yeniyetmələrin sağlamlıq risklərinə dair yeni hesabatında məlumat verir.
Hesabat Məktəbyaşlı Uşaqlarda Sağlam Davranış Tədqiqatında iştirak edən Avropa Regionunda 44 ölkənin məlumatlarına əsaslanır. Sənəddə qeyd edildiyi kimi, yeniyetmələr arasında artıq çəki və piylənmənin yayılması uzun müddətdir ki, ictimai səhiyyənin əsas problemi olub. Oxşar problemlər oğlan və qızların 20%-dən çoxunda müşahidə olunur. Üstəlik, əgər 2018-ci ildə əvvəlki araşdırmanın nəticələrinə görə, onlar yeniyetmələrin 21% -ində qeyd edilibsə, 2022-ci ildə - artıq 23% -də. Oğlanların qızlara nisbətən artıq çəki və piylənmə ehtimalı daha yüksəkdir (27% - 17%).
Hesabat pəhriz, idman və çəkidə müxtəlif sosial-iqtisadi təbəqələr arasında təhlükəli boşluqları vurğuladığı üçün "bərabərsizlik epidemiyası" adlandırır. Məsələn, aztəminatlı valideynlərin uşaqlarının artıq çəki və ya piylənmə, hərəkətsiz və düzgün qidalanma olma ehtimalı daha yüksəkdir ki, bu da ürək-damar xəstəlikləri, xərçəng və diabet üçün risk faktorlarıdır.
Şirniyyat və tərkibində şəkər olan içkilərin istehlakı yüksək səviyyədə qalır. Yeniyetmələrin 25%-i hər gün şirniyyat və şokolad yeyir (qızların 28%-i, oğlanların 23%-i). Burada sosial-iqtisadi amil ciddi rol oynayır:
Aztəminatlı ailələrdən olan yeniyetmələr şəkərli içkilər (18% -ə qarşı 15%) və daha az meyvə (32% -ə qarşı 46%) və tərəvəz (32% -ə qarşı 54%) istehlak edirlər.
Hesabatın müəllifləri yeniyetmələrin hərəkətsizliyindən də ciddi narahat olduqlarını bildiriblər. ÜST tövsiyələri gündə ən azı 60 dəqiqə orta və ya güclü fiziki fəaliyyət tələb edir. Lakin oğlanların yalnız 25%-i, qızların isə 15%-i bu göstəriciyə çatır.
Məsuliyyət regionuna 53 ölkənin daxil olduğu ÜST Avropa bu tendensiyalarla mübarizə üçün bir sıra tədbirlər müəyyən edib. Bunlara uşaqlar və yeniyetmələr üçün qeyri-sağlam qida və içkilərin satışı ilə bağlı qaydaların sərtləşdirilməsi, sağlam qidalanmanın təbliği və fiziki aktivliyin artırılması daxildir. Təşkilat həmçinin yeniyetmələr arasında sağlam həyat tərzinin dəstəklənməsi və sosial bərabərsizliklərə qarşı mübarizə məqsədilə əhalinin müxtəlif təbəqələri arasında uçurumu azaltmağa və sağlam həyat tərzinə ehtiyac haqqında məlumatların çatdırılmasına yönəlmiş məqsədyönlü müdaxilələr təklif edir.
Turan İSMAYIL
Bizi Telegram-da izləyin...
