Alzheymer xəstəliyi ilə bağlı yeni ARAŞDIRMA
Beynəlxalq elm adamları qrupu Alzheymer xəstəliyinə yüksək genetik meyli olan bir xəstənin bir neçə onilliklər ərzində xəstəliyin inkişafından necə qaça bildiyini sənədləşdirib. Bu, bu cür qeydə alınan üçüncü haldır.
Redaktor.az xəbər verir ki, tədqiqat "Nature Medicine" (NM) jurnalında dərc olunub.
Beyində amiloid lövhələri - Alzheymer xəstəliyinə xas olan zülal çöküntüləri aşkar edilən adam onun simptomlarından əziyyət çəkməyib. Bu, sürpriz olub, çünki bütün mövcud məlumatlar onun ailəsində demək olar ki, həmişə xəstəliyin inkişafına səbəb olan PSEN2 mutasiyasının 50 yaşında olduğunu göstərib.
Anası amiloid lövhələrinin daha tez əmələ gəlməsinə səbəb olan mutasiyanı daşıyıb. Bundan əlavə, anasının 13 bacısından 11-də də mutasiya var idi və təxminən 50 yaşında Alzheymer xəstəliyi diaqnozu qoyulub. Tədqiqat 2011-ci ildə başlayandan bəri alimlər qrupu kişinin ailəsindəki xəstəliyi izləyir, onun ailə "karma"sından necə qaça bildiyini anlamağa çalışır.
61 yaşlı kişinin beynində amiloid aşkar edilsə də, onun koqnitiv qabiliyyətləri normal olaraq qalıb. Digər Alzheymer xəstələrindən fərqli olaraq, onun beynində daha az iltihab əlamətləri olub. Beyində normal şəkildə paylanan Tau zülalları da müəyyən edilib.
Tau zülalları normal olaraq beyindəki neyronların strukturunu qoruyan zülallardır. Alzheymer xəstəliyində tau zülalları yığılmağa başlayır, hüceyrə funksiyasını pozan, hüceyrənin zədələnməsinə və ölümünə səbəb olan bərk yığınlar əmələ gətirir. Bu dolaşıqların beyin boyunca yayılması xəstəliyin inkişafı ilə əlaqələndirilir. Ancaq bu xəstədə onlar oksipital lobda cəmləşmişdilər ki, bu da onun yaxşı yaddaşını və zəkasını izah edə bilər.
Alimlər təklif edirlər ki, tau zülallarının yayılmasının məhdudlaşdırılması Alzheymer xəstəliyinin simptomlarının başlamasını gecikdirən mühüm amil ola bilər. Bu hadisə sonrakı araşdırmalar üçün maraqlı əsas verir, çünki amiloidin mövcudluğuna baxmayaraq, kişi Alzheymer xəstəliyinin əlamətlərini göstərmir.
Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, insanın xəstəliyə qarşı müqavimətində unikal genetik mutasiyalar, eləcə də illərlə dəniz donanmasında ekstremal temperaturda mexanik kimi işləmək rol oynamış ola bilər.
"Tau zülallarının yayılmasını məhdudlaşdıran mexanizmləri anlamaq, Alzheymer xəstəliyinin inkişafının qarşısını almaq və ya yavaşlatmaq üçün terapevtik strategiyalar aça bilər", - deyə tədqiqatçılar yekunlaşdırıblar.
Turan İSMAYIL
Bizi Telegram-da izləyin...
