Bağırsaq bakteriyaları qocalma prosesini sürətləndirir - Alimlər
Beynəlxalq alimlər qrupu bağırsaq mikroflorasının hüceyrə qocalması ilə əlaqəli xromosomların qoruyucu ucları olan telomerlərin qısalmasına təsir göstərə biləcəyini aşkar edib.
Redaktor.az xəbər verir ki, tədqiqat "Exploratory Research and Hypothesis in Medicine" (ERHM) jurnalında dərc olunub.
Yaşlanma bir-biri ilə əlaqəli bir çox amilləri əhatə edən mürəkkəb bioloji prosesdir. Mərkəzi xüsusiyyətlər DNT zədələnməsinin yığılması nəticəsində baş verən genomik qeyri-sabitlik və hüceyrə bölünmələrinin sayını məhdudlaşdıran telomer qısalmasıdır. Bu proseslər iltihab, oksidləşdirici stress və metabolik pozğunluqlar tərəfindən gücləndirilir - və burada mikrobiom əsas rol oynayır.
Məlum olub ki, yaşla mikrobiotanın tərkibi dəyişir və disbioz şəraitində - faydalı və patogen bakteriyalar arasında balanssızlıq - iltihablı reaksiyalar və hüceyrələrin oksidləşdirici zədələnməsi artır. Helicobacter pylori və Fusobacterium nucleatum kimi bəzi mikroblar genotoksinləri və reaktiv oksigen növlərini buraxaraq DNT təmir mexanizmlərini pozurlar.
Faydalı bakteriyalar isə qısa zəncirli yağ turşuları istehsal edir ki, bu da iltihabı azaldır və telomerləri qoruyur. Onların çatışmazlığı, disbioz üçün xarakterikdir, telomerlərin uzunluğunu saxlayan bir ferment olan telomerazın fəaliyyətini azaldır.
100 il və ya daha çox yaşayan insanlar bağırsaq mikroflorasının unikal tərkibinə malikdirlər. Tədqiqatçılar, Okinava və Sardiniyadan olan yüzilliklərdə Akkermansia muciniphila və Faecalibacterium prausnitzii bakteriyalarının immunitet tarazlığını qorumağa və telomer qısalmasını yavaşlatmağa kömək etdiyini müəyyən ediblər. Bu, davamlı mikrobiom və uzunömürlülük arasında mümkün səbəb-nəticə əlaqəsini göstərir.
Mikrobiomun idarə edilməsi gerontologiyada perspektivli istiqamətə çevrilir. Probiyotiklər, yüksək lifli pəhrizlər və mikrobiota transplantasiyasının genomik sabitliyi yaxşılaşdırdığı və telomer uzunluğunu qoruduğu göstərilib. İltihab əleyhinə dərmanların klinik sınaqları artıq aparılır ki, bu da mikrob strategiyaları vasitəsilə qocalmanı yavaşlatmaq üçün ümidləri artırır.
Turan İSMAYIL
Bizi Telegram-da izləyin...
