Saturnun peykində qalın qar təbəqəsi aşkdr edildi
Smithsonian İnstitutunun alimlər qrupu “Science Direct” jurnalında Saturnun peyklərindən biri olan Enseladusun qar küləklərinin tədqiqinin nəticələri haqqında elmi məqalə dərc edib. Bir sıra çökəkliklərin və ya bir sıra tektonik çuxurların ölçülməsinə əsaslanan hesablamalar göstərir ki, qütb qeyzerlərindən düşən buz hissəciklərinin yataqları bəzi yerlərdə 700 metr dərinliyə çata bilər.
Redaktor.az xəbər verir ki, diametri cəmi 500 kilometr olmasına baxmayaraq, Enceladus Saturnun buz tacında parıldayan bir incidir. Peyk təkcə yüksək əks etdirən buzlu qabıqla örtülmür, həm də potensial olaraq yaşayış üçün əlverişli olan duzlu suyun dərin okeanına malikdir.
Saturn və onun digər peyki Dione arasında müntəzəm qarşılıqlı təsirlər səbəbindən Enseladusun donmuş qabığı müntəzəm olaraq göy cisimləri tərəfindən vurulur və bu, ayın cənub qütbünə yaxın yer qabığının daha nazik bölgələrində çatların əmələ gəlməsinə səbəb olur. Təzyiqli su onlara daxil olur, burada genişlənir və yaxın vakuumda buxarlanır, anlıq donmuş hissəciklərin səsdən yüksək qasırğasını püskürür.
Hesablamalar göstərdi ki, qarın orta qalınlığı təxminən 250 metr, bəzi kraterlərin dərinliyi isə 700 metrə çatır. Buzlu okean suyunun şleyflərinin bu qədər qar əmələ gətirmə sürətini nəzərə alsaq, ayın milyon illik tarixinin hansısa nöqtəsində Enceladusun geyzerlərinin böyük miqdarda buz hissəcikləri səpdiyini söyləmək olar.
Bu yaxınlarda Yupiterin peykində güclü vulkan püskürməsi qeydə alınıb. Uzun illərin ən güclüsü olduğu ortaya çıxıb.
Tunar Altunbay
Bizi Telegram-da izləyin...
