Yuxuda yıxılma hissinə nə səbəb olur? – Elmi açıqlama
Yuxuya gedərkən və ya yuxu zamanı yıxılma hissi ilə bir çox insan tez-tez üzləşir.
Redaktor.az "medicina"ya istinadən xəbər verir ki, dünya əhalisinin 70%-nin bunu hansısa formada yaşadığı təxmin edilir.
Bəs yuxuda yıxılma hissinə nə səbəb olur?
Birdən sarsılma və ya yıxılma hissi adətən yuxuya gedəndə baş verir. Yuxu zamanı qeyri-iradi əzələ hərəkətinin bu fenomeni yuxu miyoklonusu (həmçinin hipnik miyoklonus) adlanır. Bir yuxu mərhələsindən digərinə keçərkən baş verməsi ehtimalı daha çoxdur. Nəticədə meydana gələn spesifik əzələ hərəkətləri hipnaqogik sarsıntılar (və ya hipnik sıçrama) adlandırılır.
Nəzəriyyələrdən biri budur ki, hadisənin yuxuya getməyə başlayanda baş verməsinin səbəbi yuxunun bu mərhələsinin kifayət qədər yüngül olmasıdır. Beyin həmin dövrü səhvən oyaqlıq kimi qəbul edə bilər. Ancaq əzələlərinizin hərəkət etmədiyinin də fərqindədir. Bu, beynin əzələlərə bir nəzarət forması olaraq mesaj göndərməsinə, onları oyandırmasına və ya qorunma vasitəsi kimi aktiv saxlamasına səbəb olur. Nörotransmitterlər sərbəst buraxılır və sinir hüceyrələrindən mesaj daşıyaraq əzələ zülal hüceyrələrinə bağlanır. Bu bağlanma alıcı hüceyrələrə xüsusi bir şəkildə hərəkət etmələri, yəni əzələləri hərəkət etdirmələri üçün siqnal verir.
Yuxu pozğunluqları üzrə mütəxəssis Dr. Mehra deyir ki, əzələlərə çatan bu siqnal hərəkət, yıxılma və ya titrəmə hissi yarada bilər.
"Bu vəziyyətin yaranma ehtimalını azaltmaq üçün əlinizdən gələni etmək ümumi yuxu keyfiyyətinizi artıra bilər”, - Dr. Mehra qeyd edir.
Həkim yuxuda yıxılma hissinə səbəb olan bəzi amilləri belə sıralayıb:
Stres
Stresli olduğunuz zaman zehniniz aktiv fəaliyyətinə davam edir və bu da gecələr sizi ehtiyac duyduğunuz istirahətdən məhrum edəcək. Bu hal yuxu tsiklinə təsir edə, yuxunun pozulma ehtimalını artıra bilər.
Stres səviyyənizi azaltmaq üçün əlinizdən gələni etsəniz, daha rahat və keyfiyyətli yuxuya qovuşa bilərsiniz.
Həmçinin, müsbət yuxu vərdişləri və meditasiya da köməyinizə gələ bilər.
Kofein
Həddindən artıq kofein istehlakının əzələlərin səyirməsinə səbəb olduğu bilinir. Kofein, həmçinin ümumilikdə yuxu rejiminə pis təsir edir. İnsanı oyaq saxlayır və gecə yuxusunun keyfiyyətini azaldır.
Yuxusuzluq
Ehtiyacınız olan yuxunu ala bilmədiyiniz zaman, bütün yuxu tsikli pozulur. Bu da yuxu miyoklonusu yaşamağınız ehtimalını artırır.