Astronavtlar üçün sidiyi toplayıb təmizləyə bilən sistem hazırlandı
Veyl Kornell Universitetinin Tibb Mərkəzinin amerikalı alimləri kosmik kostyumlar üçün sidik filtrasiya sistemi hazırlayıblar. Onun həyata keçirilməsi astronavtlara kosmosa çıxarkən uşaq bezlərindən imtina etməyə və özlərini içməli su ilə təmin etməyə imkan verəcək.
Redaktor.az xəbər verir ki, tədqiqat "Frontiers in Space Technology" (FST) elmi jurnalında dərc olunub.
Bu gün kosmik işləri yerinə yetirərkən mütəxəssislər yüksək udma qabiliyyəti olan xüsusi geyimlərdən istifadə edirlər. Bu, bəzən səkkiz saata qədər davam edə bilən ISS xaricində əməliyyatları dayandırmadan sidik kisəsini boşaltmağa imkan verir. Bu yanaşma fiziki narahatlıq, dərinin qıcıqlanması və infeksiya riski ilə əlaqələndirilir.
Bundan əlavə, belə avadanlıq sidiyi içməli suya çevirmir. Kosmosda astronavtlar 950 ml su ehtiyatına güvənirlər.
Alimlər yeni bir araşdırmada beş dəqiqə ərzində kosmik kostyumun içərisində 50 ml-ə qədər sidiyi toplayıb təmizləyə bilən sistem hazırlayıblar. Buraya sidiyi tanımaq üçün rütubət sensoru, onu toplamaq üçün vakuum nasosu və ölçüsü 38x23 santimetr, çəkisi təxminən səkkiz kiloqram olan xüsusi filtr daxildir.
İxtiranın müəlliflərinin fikrincə, yeni üsul kosmos tədqiqatçılarının sağlamlığına da müsbət təsir göstərəcək və onları fövqəladə hallarda içmək üçün əlavə maye ehtiyatı ilə təmin edəcək.
Mütəxəssislər qeyd ediblər ki, filtr sisteminin tətbiqi mövcud skafandrların dizaynında dəyişikliklər tələb edəcək.
Turan İSMAYIL