Quru havanın ağciyərlər üçün təhlükəsi müəyyən EDİLDİ
ABŞ Milli Sağlamlıq İnstitutunun alimləri quru havanın dehidrasiyaya və tənəffüs yollarının iltihabına səbəb ola biləcəyini müəyyən ediblər.
Redaktor.az xəbər verir ki, tədqiqat "Communications Earth & Environment" (CEE) jurnalında dərc olunub.
Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, Yerin orta temperaturu yüksəldikcə nisbi rütubət dəyişməz qalır, lakin ətrafdakı havanın suyu nə qədər “susadığının” göstəricisi olan su buxarının parsial təzyiqi (PPW) defisiti sürətlə artır. Yüksək MPE suyun buxarlanma sürətini artırır, həm təbii ekosistemlərin, həm də insan tənəffüs yollarının susuzlaşmasına səbəb olur.
Tədqiqat zamanı bir qrup alim quru havanın insan bronxial epitel hüceyrələrinə təsirini araşdırıb. Quru havaya məruz qaldıqdan sonra hüceyrələrdə selikli təbəqənin incəlməsi və yüksək səviyyədə sitokinlər, iltihabı göstərən zülallar müşahidə edilib. Bu nəticələr quru havanın tənəffüs yollarının hüceyrələrinin susuzlaşmasına və iltihabına səbəb olması ilə bağlı nəzəri proqnozlara uyğundur.
Heyvan təcrübələri bu tapıntıları təsdiqləyib: siçanlar bir həftə quru havaya məruz qalıblar, ağciyərlərdə iltihab əlamətləri müşahidə olunub, rütubətli hava ilə nəfəs alan siçanlar isə belə reaksiyalar göstərməyib. Xroniki tənəffüs yolları xəstəliklərinə xas olan quru tənəffüs yollarına meylli siçanlarda iltihab xüsusilə kəskin idi.
Alimlər proqnozlaşdırırlar ki, 21-ci əsrin ortalarına qədər ABŞ-nin əksəriyyətində temperaturun yüksəlməsi və rütubətin azalması səbəbindən tənəffüs yoluxma riski artacaq. Bu, həmçinin xroniki öskürək, allergik rinit və astma kimi quru selikli qişalarla əlaqəli xəstəliklərin artmasına səbəb ola bilər.
Johns Hopkins Wilmer Eye İnstitutunun oftalmologiya professoru və tədqiqatın həmmüəllifi Castin Haynes deyir: “Bu kəşf bizim tibb anlayışımızı dəyişir. Selikli qişaların susuzlaşması artıq insan sağlamlığı üçün ciddi təhlükədir və bu problem qlobal istiləşmə səbəbindən gələcəkdə daha da pisləşəcək".
Tədqiqatın nəticələri tənəffüs yollarını və selikli qişaları susuzlaşdırmadan qorumaq üçün yeni üsulların zəruriliyi məsələsini gündəmə gətirir. Alimlər hesab edirlər ki, həyat tərzinin dəyişdirilməsi, nəmləndiricilərin istifadəsi və müalicəvi həllərin hazırlanması quru havanın sağlamlığa mənfi təsirini azaltmağa kömək edəcək.
Turan İSMAYIL
Bizi Telegram-da izləyin...
