Həşərat növlərinin 99%-i hələ də bizə məlum deyil - Alimlər
Böcəklər ekosistemlərdə əsas rol oynayır, tozlanmanı təmin edir, üzvi tullantıları təkrar emal edir və müxtəlif heyvanlar üçün qida kimi xidmət edir. Bununla belə, alimlər hələ də növlərin böyük əksəriyyətinin vəziyyəti haqqında tam təsəvvürə malik deyillər. Böyük Britaniyanın Ekologiya və Hidrologiya Mərkəzinin və London Zooloji Cəmiyyətinin (ZSL) tədqiqatçıları həşəratların monitorinqi üçün yeni kompleks üsul təklif ediblər.
Redaktor.az xəbər verir ki, tədqiqat "Science" jurnalında dərc olunub.
Bilinən milyon növdən yalnız 12,100-ü Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqının Qırmızı Siyahısına daxil edilib və bunların təxminən 20%-i təhlükə altında hesab olunur. Bununla belə, mövcud tədqiqatlar əsasən Avropa və Şimali Amerikada kəpənəklər, arılar və iynəcələr üzərində cəmlənmişdir, Asiya, Cənubi Amerika və Afrikada isə faktiki olaraq heç bir məlumat yoxdur. Bu, itkilərin həqiqi ölçüsünü başa düşməyi və effektiv qoruyucu tədbirlərin işlənib hazırlanmasını çətinləşdirir.
Alimlər populyasiyaların uzunmüddətli müşahidələrini, müxtəlif mühitlərdə növlərin bolluğunun müqayisəsini, müxtəlif amillərin təsirinin eksperimental tədqiqatlarını və mövcud məlumatlar əsasında ekspert təhlilini birləşdirən yanaşma təklif ediblər. Bu üsul bizə nəinki təhdidləri daha yaxşı qiymətləndirməyə, həm də məlumatların tam toplanması üçün onilliklər gözləmədən effektiv həll yollarını daha tez tapmağa imkan verəcək.
"Qlobal Insect Threat-Response Synthesis" (GLiTRS) layihəsinin bir hissəsi olaraq, tədqiqatçılar həşərat populyasiyalarında dəyişikliklərin vahid mənzərəsini yaratmaq üçün təklif olunan metodu praktikada tətbiq etməyi planlaşdırırlar.
Turan İSMAYIL
Bizi Telegram-da izləyin...
