Yer üzündə nadir növlərin nəsli kəsilməsi üçün əsas təhlükənin adı AÇIQLANDI

 19:00 24.04.2025     87

Beynəlxalq alimlər qrupu müəyyən edib ki, iqlim dəyişikliyi ilk dəfə olaraq nəsli kəsilməkdə olan növlər üçün ən böyük təhlükəyə çevrilib. Bu, biomüxtəlifliyə təsir edən amillərin elmi dərk edilməsində dönüş nöqtəsidir.

Redaktor.az xəbər verir ki, tədqiqat "BioScience" jurnalında dərc olunub.

Tədqiqat ABŞ-də və xaricdəki ərazilərdə nəsli kəsilmək təhlükəsi ilə üzləşən 2766 növ heyvan və bitkini əhatə edib. Tapıntı heyrətamizdir: bu növlərin 91%-i artıq iqlim dəyişikliyindən təsirlənir.

Alimlər biomüxtəlifliyi təhdid edən beş əsas antropogen amilin təsirini təhlil ediblər: iqlim dəyişikliyi, quru və dəniz ekosistemlərinin çevrilməsi, növlərin həddindən artıq istismarı, çirklənmə və invaziv növlər. Məlum olub ki, növlərin böyük əksəriyyəti - 86% - eyni vaxtda bir neçə təhlükə ilə üzləşir. Mərcanlar, ikiqapalılar və amfibiyalar xüsusilə həssasdır.

Müəlliflərin fikrincə, iqlim dəyişikliyi əvvəllər nəsli kəsilməkdə olan növlərə təsir edən amil kimi qiymətləndirilməyib. Bununla belə, iqlim həssaslığına dair yeni məlumatlar açıq şəkildə göstərib ki, iqlim təsirlərinin miqyası indi əvvəllər əsas sürücü hesab edilən yaşayış mühitinin transformasiyası ilə müqayisə edilə bilər.

Tədqiqatçılar vurğulayırlar ki, rəsmi ESA sənədləri iqlim dəyişikliyinin təsirindən əziyyət çəkən növlərin nisbətini əhəmiyyətli dərəcədə aşağı qiymətləndirə bilər və iqlim risklərinin birbaşa növlərin qiymətləndirilməsi və mühafizəsi proseslərinə daxil edilməsini təklif edir.

Turan İSMAYIL