Ailə planlamasında 3 uşağa üstünlük verənlərin sayı arta bilər - Hər uşağa 105 manat

Azərbaycanda üçuşaqlı ailələrə “uşaq pulu”nun verilməsi təmin olunacaq.

Belə bir açıqlama ilə Milli Məclisin deputatı Razi Nurullayev çıxış edib. Onun sözlərinə görə, araşdırmalar da göstərir ki, 2016-cı ildən etibarən Azərbaycanda doğulan uşaqların sayında ciddi azalma müşahidə edilir, eyni zamanda 2022-ci ildən etibarən hər il 25-30 mindən daha az uşaq doğulur. Bu da o deməkdir ki, bir neçə ildən sonra birinci sinifə gedən uşaqların sayında belə ciddi azalma görəcəyik.

Üçuşaqlı ailələrə "uşaq pulu"nun verilməsi nə dərəcədə vacibdir?

Mövzu ilə bağlı Redaktor.az-a danışan sosioloq Üzeyir Şəfiyev bildirdi ki, uşaqlar üçün nəzərdə tutulan müavinətin verilməsinə ehtiyac var:

"Əsasən səbəb odur ki, Azərbaycanda təbii artım bir neçə ildir ki, ləngimə ilə müşahidə olunur. Hətta 2023-cü ildə 15 faiz ləngimə var idi. 2024-cü ildə də biz oxşar tendensiyanı müşahidə etdik. Eyni zamanda son 22-23 ilə baxdıqda görürük ki, ümumilikdə əhalinin artımı 26,44 faiz artıb. Amma ahılların sayı 99,4 faiz artıb. Bu həm də yeni doğulanların sayının azalması tendensiyasını göstərən faktlardan biridir. Təbii artımda ləngimə, ailə planlaşmasında 1 uşağa üstünlük vermə tendensiyasının çoxluğu aradan qaldırılması üçün “uşaq pulu”nun verilməsi təqdirəlayiq olardı. Həm də ehtiyacı olan ailələrə dəstəyin başqa bir forması da hesab olunur. Nəzərə alaq ki, artıq beynəlxalq təcrübədə də, ayrı-ayrı ölkələrin təcrübəsində də bu alətdən istifadə olunur. Yəni təbii artıma təşviq etmək üçün “uşaq pulu” verilir. Ölkələrdə sistem fərqlidir. Bəzi ölkələrdə 1 uşağa görə ayrı, 2 uşağa görə ayrı, 3 uşağa görə ayrı müavinətlər verilir".

Sosioloqun sözlərinə görə, Milli Məclisdə məsələ o istiqamətdə gedir ki, çoxuşaqlı ailələr 5 uşaqdan 3 uşağa endirilsin:

"Belə olduqda 3 uşaqlı ailə artıq çoxuşaqlı ailə hesab olunacaq. Çoxuşaqlı ailə sayıldığlarına görə çoxuşaqlı ailələrə aid imtiyazlar onlara da şamil ediləcək. Hər uşağa görə təqribən 105 manat civarında sosial təminat verilə bilər. Bu da ailə quran gənclərdə ailə planlamasında 3 uşağa üstünlük vermə marağını artıra bilər. Bu baxımdan təqdirəlayiq bir haldır. Hesab edirəm ki, bəli, sosial müavinətlərin verilməsi Milli Məclis deputatının da dediyi kimi təqdirəlayiq olardı. Bu həm təbii artımı dəstəkləmək, həm də uşaqların inkişafı, ehtiyaclarının qarşılanması üçün faydalı olar. Bu, ailələrin planlamasında motivasiyanı artıra bilər. Çoxuşaqlı ailə 3 uşaq olarsa, ailə planlamasında 3 uşağa üstünlük verənlərin sayının artmasına gətirib çıxara bilər. Bu, uşaq mərkəzli bir addım olar. Əgər belə yanaşma olarsa, uğurlu addım sayıla bilər"

Ü.Şəfiyev qeyd etdi ki, ölkəmizdə2006-cı ilə qədər “uşaq pulu” verilirdi. Lakin onun sözlərinə görə, 2006-cı ildən sonra sosial müavinətlər artıq dayandırıldı:

"Ünvanlı sosial yardım “uşaq pulu”nu əvəz edə bilməz. Ünvanlı sosial yardım ölkədəki uşaqlı ailələrin hamısını əhatə etmir. Bu baxımdan sosial müavinətin verilməsi yaxşı olar. Bir sıra ölkələrdə gənc ailələrə dəstək üçün fərqli-fərqli layihələr həyata keçirilir. Qardaş Türkiyə Respublikasında məsələn, gənc ailələrə mənzil üçün faizsiz kreditlər təqdim olunur. 4 ildən sonra ailə bunu hissə-hissə, güzəştli şərtlərlə ödəməyə başlayır. Yəni bu tipli addımlar da atıla bilər. Düzdür, Azərbaycanda güzəştli mənzillər fondu var. O fonddan yararlanan gənc ailələr var. Ancaq bu, gənclərin müəyyən qədərini əhatə edir. Kateqoriya sayını artırsaq, bu da təbii artıma töhfə verə bilər. Uşaqlar üçün nəzərdə tutulan sosial müavinətlər əgər çox böyük maliyyə yükü hesab olarsa, imkanlı ailədən olan uşaqlara verilməyə də bilər. Əhalinin nisbətən ehtiyacı olan təbəqəsində nəzərdə tutula bilər. Əlavə maliyyə yükü olmasın deyə, bu formada məsələyə yanaşıla bilər", - deyə müsahibimiz bildirdi.

Aytəkin TOFİQQIZI