DİQQƏT! Kredit kartınızdan OĞURLUQ OLARSA... - Mütləq oxuyun

Banklar arasında rəqabətə səbəb olan ən əsas məsələlərdən biri də təhülkəsizlikdir.

Vətəndaşlar bu gün göstərdiyi xidmətlərlə yanaşı, təhlükəsizlik baxımından da etibar etdikləri banklara üz tuturlar. Lakin bəzən bank, bəzən də müştərilərin etinadsızlığı ucbatından bank hesabları kiberhücuma məruz qalır. Nəticə olaraq müştərinin kartından pul silinir.

Maraqlıdır, bank hesabından pul oğurlanan şəxslər hüquqi baxımdan hansı tədbirlər görə bilər?

Məsələ ilə bağlı Redaktor.az-a açıqlama verən hüquqşünas Xəyal Bəşirov bildirib ki, bankda hesab açan zaman mütləq müqavilə diqqət yetirmək lazımdır:

“Bu müqavilə maaş kartı alan zaman işəgötürən ilə bank arasında, kredit kartı götürən zaman isə bank ilə fərdi şəxs arasında bağlanır. Həmin müqavilədə bütün şərtlər, ən əsas da təhlükəsizlik məsələsi öz əksini tapır. Çünki bu gün ən aktual məsələlərdən biri təhlükəsizlikdir. Bu gün elektron qaydada istənilən şəxsin hesabına girib, oradan müəyyən məbləğ götürülə bilər. Bir sıra hallarda isə daha ağır fəsadlar da yarana bilər. Məsələn, sizin hesabınıza daxil olub, oradakı məbləği Ermənistandakı kiminsə hesabına köçürə bilərlər. O zaman bunu sübuta yetirənə qədər çox ciddi problemlər orataya çıxa bilər. Bu cür məslərlə bağlı səlahiyyət bankın üzərində olur. Təkcə sizin deyil, bankda olan digər şəxslərində depozit hesablarının, kredit əməliyyatları və digər bank kartı vasitəsilə aparılan əməliyyatarla bağlı təlükəsizliyi qorumalıdır. Bank həmin əməliyyatlarla bağlı müştərisinə zəmanət verməlidir. Yoxsa, insanlar depozitlərini niyə banka qoysun?!

Müqavilənin hazırlanmasında müştəri də iştirak etməlidir

Bu gün dünyanın istənilən yerindən 10 min kilometr uzaqlıqda olan bankda əməliyyat aparmaq mümkündür. Ona görə də, hansısa bir təhlükəsizlik məsləsi yaranarsa, buna bank cavabdehlik daşıyır. Qeyd etdiyimi kimi, müqavilədən kənar nə bank müştəridən, nə də müştəri bankdan nə isə tələb edə bilməz. O müqavilə də Mülki Məcəllənin qaydalarına uyğun şəkildə hazırlanmalıdır. Əslində müqavilənin hazırlanmasında müştəri də iştirak etməlidir. Lakin hazırda şablon qayda qüvvədədir. Müqavilə bank tərəfindən hazırlanır, müştəri isə bəndlərlə tanış olduqdan sonra ona imza atır. Bu, normaldır. Lakin o müqavilənin şərtlərində təhlükəsizlik məsələlərinə birbaşa bankın cavabdeh olduğu vurğulanmalıdır.

Təhlükəsizlik mesajı 2-ci dəfə gəlmir

Kart hesabından pul çəkən zaman mütləq telefona mesaj gəlməlidir. Buna “3D security” xidməti deyilir. Həmin mesajda təsdiqləmə kodu olur. Onu təsdiqlədikdən sonra hesabdan pul çıxılır. Lakin burada da boşluqlar mövcuddur. Belə ki, bu gün bir dəfə alış-veriş etdiyiniz marketdən ikinci dəfə nə isə alanda həmin kod gəlmir. Bu da təhlükəsizlik baxımından ciddi problemdir. Banklar buna rəvac verməməlidirlər.

Məhkəməyə müraciət edin

Vətəndaşlara tövsiyyəm odur ki, banklarda depozit hesabı, yaxud kerdit kartı açdıran zaman  müqavilədəki təhlükəsizlik məsələsinə diqqət etsinlər. O şərtlər yoxdursa, hüquqlarının qorunması baxımından həmin bəndlərin müqaviləyə daxil olmasını tələb edib, sonra imzalasınlar. Çünki sonradan problemlər yarana bilər. Problem yaranarsa, vətəndaş müqavilədə nəzərdə tutulmuş ödəlik əsasında bankı məhkəməyə verə bilər. Məhkəmədə ona vurulmuş maddi ziyanla yanaşı mənəvi ziyanı da tələb edə bilər. Çox vaxt hesabdan oğurluq zamanı cüzi rəqəmlər seçirlər ki, insanlar bunun fərqinə varmasın. Bütün hallarda, siz 1 manat da olsa haqqınızı tələb etməlisiniz”.

Xəyalə Məmmədova / REDAKTOR.AZ