Yerin meyli şərqə tərəf dəyişib
Su ehtiyatlarından həddindən artıq istifadə - onun nasosla çıxarılması Yerin planetinin şərqə meylinin təxminən 80 santimetr dəyişməsinə səbəb olub.
Redaktor.az “Geophysical Research Letters”ə istinadla xəbər verir ki, bu barədə Seul Milli Universitetinin alimlərinin apardığı araşdırmada qeyd edilib.
Bildirlir ki, əvvəlki hesablamalara görə, 1993-2010-cu illər arasında 2150 giqaton qrunt suyu çıxarıb ki, bu da dəniz səviyyəsinin təxminən altı millimetr qalxmasına bərabərdir. Bunu təsdiqləmək üçün mütəxəssislər kompüter simulyasiyalarından istifadə edərək planetin fırlanma qütbünü öyrənmək qərarına gəliblər: planetdə suyun paylanması kütlənin paylanmasına təsir göstərir. Bu o deməkdir ki, müəyyən bir nöqtəyə çəki əlavə edildikdə, Yer bir az fərqli fırlanacaq.
Əvvəlcə alimlər yalnız buz təbəqələrini və buzlaqları nəzərdən keçirdilər, sonra isə yeraltı suların yenidən bölüşdürülməsi üçün müxtəlif ssenarilər əlavə ediblər.
Tədqiqatçılar 2150 gigaton qrunt suyunun hərəkətini daxil etdikdən sonra model qeydə alınmış qütb sürüşməsinə uyğun gəlib. Suyun çox hissəsi Şimali Amerikanın qərbinə, Hindistanın şimal-qərbinə və ekvatora yenidən paylanıb.
Adətən fırlanma qütbü təxminən bir il ərzində bir neçə metr dəyişir, buna görə də yeraltı suların hərəkəti fəsillərin dəyişməsinə səbəb olmur. Bununla belə, geoloji zaman miqyasında qütb sürüşməsi iqlimə təsir göstərə bilər. Onlar hesab edir ki, əgər milli səlahiyyətlilər yeraltı suların tükənməsini yavaşlatmaq üçün tədbirlər görsələr, o zaman sürüşmə nəzəri cəhətdən düzəldilə bilər, ancaq bu cür tədbirlər onilliklər ərzində davam etdirilərsə mümkündür.
Arzu İSMAYIL
Bizi Telegram-da izləyin...
