Berlin və Brüssel razılığa gələ bilmirlər

 15:16 05.02.2024     219

Ukraynaya hərbi yardım fondunun doldurulması məsələsində Brüssel və Berlin arasında mövqelərin fərqliliyi Aİ-dən Kiyevə hərbi tədarükün gecikməsinə səbəb ola bilər.

Redaktor.az xəbər verir ki, bu barədə “Financial Times” öz mənbələrinə istinadən məlumat yayıb.

12 milyard avro həcmində olan Avropa Sülh Fondu (AƏF) Aİ-nin ümumi büdcəsindən deyil, üzv ölkələrin müstəqil töhfələri hesabına maliyyələşir, ölçüsü onların ÜDM-dən asılıdır. Ukraynaya silah tədarük edən icma ölkələrinə müvafiq kompensasiya ödənildikdən sonra o, 5,6 milyard avro azalıb. İndi Brüssel fondun doldurulmasında israr edir, lakin Aİ ölkələri hələ ki, onun maliyyələşdirilməsinin konkret sxemi ilə bağlı razılığa gələ bilməyiblər.

Xüsusilə, nəşrin həmsöhbətlərindən birinin sözlərinə görə, Almaniya və bəzi digər ölkələr xərclərin ödənilməsinin “əvvəl ödə, sonra təzminat al” modelindən uzaqlaşdırılmasının tərəfdarıdır. Berlində xüsusilə qeyd edirlər ki, Almaniya artıq ikitərəfli razılaşmalar əsasında Ukraynanı silahla təmin edir və bu fonda gələcək töhfələrin hesablanması zamanı nəzərə alınmalıdır. İdeya Baltikyanı respublikalar kimi kiçik Aİ ölkələrində rezonans doğurmadı və bu, fondun həcminin əhəmiyyətli dərəcədə azalmasına gətirib çıxaracağını göstərir.

Almaniyanın mövqeyi ondan ibarətdir ki, fondun vəsaitləri artırılarkən icmanın ayrı-ayrı ölkələrinin Ukraynaya göstərdiyi hərbi yardımın həcmi nəzərə alınmalıdır.

Eyni zamanda, Aİ-nin xarici siyasət idarəsinin rəhbəri Josep Borrell  Avropa liderlərini Ukraynaya silah tədarükündə gecikmələrin qarşısını almaq üçün mümkün qədər tez razılığa gəlməyə çağırıb. Əgər ölkələr fondun doldurulması proseduru ilə bağlı razılığa gəlməsələr, Aİ-dən Kiyevə hərbi təchizat səngiyə bilər, nəşrin mənbələrinə görə isə fevralın sonuna qədər kompromis əldə etmək mümkün deyil.

Fevralın 1-də Brüsseldə keçirilən sammitdə Aİ-nin 27 ölkəsinin liderləri dörd il ərzində Ukraynaya maliyyə dəstəyi üçün icma büdcəsindən 50 milyard avro ayırmaq qərarına gəliblər. Eyni zamanda, onlar Macarıstanın təklifi ilə razılaşaraq pulların xərclənməsinə nəzarət mexanizmini qurublar. Bir ildən sonra Aİ bu məsələni müzakirə etmək üçün qayıdacaq və iki ildən sonra yeni büdcəsinin hazırlanması fonunda Ukraynaya maliyyə yardımının həcminə yenidən baxılacaq. Eyni zamanda, Macarıstan da daxil olmaqla heç bir ölkənin bu mövzu ilə bağlı sonrakı müzakirələrdə veto hüququ olmayacaq.

NƏRGİZ